Çocuklarda Yemek Alışkanlığı

Yemek alışkanlığı insanların büyüyüp gelişmesi için çok önemlidir. Yemek yemek bebekler için anne ve dünya ile temas kurmada; yakınlık, sıcaklık ve bağ kurma ile yakından ilgiye ve kendi sınırlarını ifade biçimine dönüşür. Yemek yemek her yaştaki insanın yaşamsal belirtisidir. Duygusal süreçlerimizle de yakinen ilgisi vardır. Çocuklar kendi başlarına yemek yemeğe başladıklarında; iştahsızlık, yavaş ve az yemek yeme, yemek seçme gibi davranışlar gösterebilir. Yeme davranışının değişmesinde, çocukların büyümesinden kaynaklı az yemek yeme ve anne-babanın yemek davranışlarının etkili olabilir. Anne baba çocuğun yeme alışkanlığının değiştiğinin sebebini anlamaya çalışmalı ve bu durumun gelişim özelliklerinden olduğunu kabul etmelidir.

Yeme Problemleri

Çocukların Yeme Problemlerinin Nedenleri

Yemek sorununun bir çok sebebi olabilir. Yemek alışkanlığı parmak izleri kadar bireyseldir. Çocuktaki yeme probleminin bir nedeni, çocuğun baba ve annesinin ilgi ve sevgisine ihtiyacıdır. Anne ve babasının sevgisini ve ilgisini üzerine çekmek için yememeyi tercih ediyor olabilir. Çocuk, baba ve annesinin ilgisini üzerine çekmek için yavaş yemek yiyor olabilir ya da yemek istemeyebilir. Anne ve babasının ilgisini çektiğini gören çocuk yavaş yemek yemeğe devam edebilir. Anne babanın sabırlı olması gerekir ve baskı yapmaması önemlidir. Bunlardan hariç anne babanın rahat olmaması, birtakım yemek kurallarının olması ve yemek saatlerini sınırlandırması gerekir. Yemek alışkanlığı küçüklükten kazanılan birşeydir.

Çocuğun psikolojisi de yemek yemesini etkiler. Yemek yeme tutumu değişen çocuğun, içinde bulunduğu durumun değerlendirilmesi gerekir. Çocuğun rutininde yaşanan değişimler, hastalıklar, travmalar ve yeni yaşam olayları çocuğun iştahının kesilmesine ve yeme alışkanlarının değişmesine sebep olabilir. Tüm yaşanan bu olaylarda çocuğun rutininin korunması büyük önem taşır. Yapılan araştırmalar yeme bozukluğunun gelişmesinde annenin ruhsal durumunun, anne çocuk arasındaki etkileşimin, annenin yeme alışkanlıklarının önemini gösterir. Çocuktaki yeme bozukluğu, annenin ruhsal durumunun (kaygı, depresyon ve gerginlik) daha da tetiklenmesine sebep olabilir. Bu durum kısır bir döngüye dönüşebilir ve  anne, çocuğu daha çok yemek yemeye zorlayabilir ya da yemekten kesebilir. Çocuk bu durum karşısında gerginleşir ve karşı tepkiler vermeye başlar.

Annenin yemek yeme saatindeki tutumu da önemlidir. Çocuk çabuk yesin, dökmesin, oyalanmasın diye çocuğa kendi yemek yedirmesi durumunda annenin kaygısı çocuğa geçer. Bu durum çocuğun kendine olan güven duygusunun gelişmesini olumsuz yönde etkiler. Annenin hem kendi hem de çocuğunun kaygıları ile baş etmesi için çocukla kaliteli zaman geçirmesi çocuğun özerklığının gelişmesine yardımcı olur. Yemek yemek aynı zamanda beden sınırlarımızla da ilgilidir. Bebeklikten itibaren zorla ve annenin kendi ritmine göre yedirmesi çocukta bir tür beden sınırı ihlali etkisi yaratabilir ve çocuğun yemek yemeğe direnmesine, öfkelenmesine veya ileri yaşlarda başka yeme bozukluğu davranışlarına zemin hazırlayabilir. Yemek alışkanlıkları kolay değişeceği için olumsuz örnekler fazla çocukların yanında yapılmamalıdır.

Ailelere Öneriler

• Okul öncesinde çocuklara küçük porsiyonlarda verilmeli. Büyük porsiyonlarda verildiğinde çocuk sıkılabilir. Yemeği bittiğinde tekrardan yiyip yemeceği sorulmalıdır.
• Çocuğa ne yemek istediği sorulmalıdır. Yiyeceği yemeği kendisinin seçmesi sağlanmalıdır.
• Çocukla beraber alışverişe gidip, yiyecekleri tanıtmak gereklidir.
• Anne baba yemek hazırlarken çocuğa yardımcı olması için fırsat vermelidir.
• Çocuğa uygun masa, sandalye, tabak ve çatal kullanılmalıdır.
• Çocuk yemekleri üzerine ya da etrafa döktüğünde olumsuz tepki verilmemelidir.
• Çocuğun bazı yiyecekleri sevmemesine ve reddetmesine izin verilmelidir.

Çocuğa Yemek Yedirirken Bunları Yapmayın!

•  Çocuk anne ve babasını taklit eder. Anne baba düzenli yemek yiyor, yemek seçmiyorsa çocuğun da düzenli yeme alışkanlığı edinmesi kolaylaşır.
• Çocuğun her istediğini yaparak yemek yedirmek doğru bir davranış değildir.
• Çocuğa dans ederek, müzik söyleyerek ve oyun oynayarak yemek yedirmek de uygun değildir.
• Çocuğu başka çocuklarla kıyaslamak doğru bir davranış değildir. (Bak Ahmet tabağını bitirmiş.)
• Anne ve babanın çocukla pazarlık yapması veya ısrar etmesi çocuğun daha az yemek yemesine sebep olabilir.
• Yiyeceğin çocuğun yutmasına ve çiğnemesine uygun olup olmadığı değerlendirilmelidir.
• Yemek yediği için ödüllendirmek uygun değildir.
• Çocuk yemek yemediği zaman ceza vermek, ileride çocuk üzerinde olumsuz etkiler bırakabilir.